Co to jest gaslighting? Gaslighting: Manipulacja Psychologiczna
Gaslighting to forma przemocy psychicznej, która polega na manipulowaniu drugą osobą w celu krzywdzenia jej wiar, zachowania i uczuć. Choć pochodzi z języka angielskiego, termin ten zdążył już wejść na stałe do polskiego słownictwa. W dzisiejszym wpisie przyjrzymy się temu zjawisku, zrozumiemy, jak je rozpoznać, oraz dowiemy się, gdzie szukać pomocy.
Czym jest gaslighting?
Określenie “gaslighting” zostało zaczerpnięte z filmu z lat 40. pt. “Gaslight”, w którym mąż usiłuje doprowadzić swoją żonę do szaleństwa, wmawiając jej, że ma ona halucynacje. W filmie główny bohater próbuje zatrzeć ślady swoich występków, a następnie obwinić o nie żonę, wprowadzając ją w błąd i kwestionując jej zdolności poznawcze. Gaslighting to jednak nie tylko przekonywanie kogoś, że cierpi na zaburzenia natury psychicznej. To subtelna metoda manipulacji, która może prowadzić ofiarę na krawędź szaleństwa.
Oblicza gaslightingu
Gaslighting może przybierać różne formy:
Zaprzeczanie: Sprawca neguje, że doszło do poprzednich nadużyć lub wydarzeń, co wprowadza ofiarę w dysonans poznawczy.
Kłamstwa: Sprawca wprowadza w błąd, tworząc fałszywe narracje, które podważają pamięć ofiary.
Odmawianie prawa do wypowiedzi: Ofiara jest ignorowana lub jej próby nawiązania rzeczowego kontaktu są odrzucane.
Dyskredytacja: Oskarżenia o mylenie, zmyślanie lub próbę odwrotnej dyskredytacji.
Oskarżanie: Sprawca oskarża ofiarę o brak czystych intencji lub chęć zaszkodzenia.
Jak rozpoznać gaslighting?
Jeśli zaczynasz podejrzewać, że jesteś ofiarą gaslightingu ze strony partnera, zastanów się, czy doświadczyłaś jednego z poniższych zachowań:
Czujesz się zagubiona i wątpisz w siebie.
Masz wrażenie, że nie potrafisz podjąć żadnej decyzji i nieustannie wyciągasz błędne wnioski.
Partner neguje wszystko, co mówisz, i wmawia ci, co powinnaś myśleć, czuć, uważać i zrobić.
Masz niskie poczucie własnej wartości i wiarę w siebie
Z powodu partnera straciłaś kontakt z rodziną i znajomymi.
Zachowanie partnera powoduje, że tracisz wiarę w to, w co wcześniej wierzyłaś.
Partner wmawia Ci chorobę psychiczną. Możesz mieć też objawy depresji, nerwicy lub załamania nerwowego z powodu zachowania partnera.